Protokół czterdziestego dziewiątego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 1 października 1822 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 177–181.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

1 X 1822

[s. 177] Działo się na posiedzeniu dnia 1 października 1822 r.

W obecności JW Prezesa Senatu i Rady¹, JW Grodzickiego² senatora, prezesa Appelacyi Nikorowicza³, JW X. scholastyka Łańcuckiego⁴, Krzyżanowskiego⁵, Markowskiego⁶ i Hoszowskiego⁷ zastępców konserwatorów, Słotwińskiego⁸ delegowanego od Reprezentacyi, Kosteckiego⁹ profesora wysłużonego i niżej podpisanego sekretarza Rady¹⁰.

Przedmiot. JWX. Łańcucki scholastyk przedstawia projekt do zasad wedle których uczniowie ubodzy uwolnienie od opłaty minerwaliów uzyskiwać mają. Uchwalono większością głosów. Rada zważywszy iż nie sama tylko niemożność wniesienia do Skarbu opłaty minerwaliów przez uczniów licealnych, którzy z powodu ubóstwa uwolnienia od tejże dopraszają się, lecz połączona z pilnością i usposobieniem umysłowym w takim stopniu, iż obiecywać sobie można, że należyty z nauk odniesiony będzie pożytek, nadawać powinna tytuł do tegoż uwolnienia, następnie względem uwalniania uczniów prawdziwie ubogich od opłaty minerwaliów począwszy od roku bieżącego, postanowiła prawidła: [s. 178] 1. Iż z wstępujących do klasy I gimnazjalnej nie więcej jak 60 uczniów którzy by rzeczywiście okazali się w ubóstwie od opłaty minerwaliów może być uwolnionych i to w miarę liczby uczniów w Liceum św. Anny 40 i w Liceum św. Barbary 20. 2. Uczniowie klasy II i III rzeczywiście ubodzy w ten czas będą mogli uzyskać uwolnienie od opłaty minerwaliów gdy się wywiodą, iż przedstawionymi zostali do pochwały lub nadgrody, a przynajmniej iż promocję do klasy wyższej, to jest z pierwszej do drugiej lub z drugiej do trzeciej uzyskali. 3. Uczniowie klasy IV, V i VI chociaż ubodzy jednak w takim tylko wypadku uwolnionymi być będą mogli, jeżeli oprócz promocji uzyskają pochwałę lub nadgrodę. 4. Dawne rozporządzenie Rady wydane względem opłacania tylko pojedynczego przez tych rodziców, którzy dwóch lub więcej synów w szkołach mając nie są w stanie do wszystkich w szczególności opłacać, w niczym przez niniejsze urządzenie zmienionym nie zostaje. 5. Prorektorowie i profesorowie którzy wspólnie roztrząsać mają prośby uczniów żądających uwolnienia od opłaty, nie przestając na świadectwach ubóstwa przez wójtów i plebanów wydawanych, winni będą czynić śledztwo rzetelnego ubóstwa. 6. Liczba proszących i zyskać mających uwolnienie zamknięta być ma zawsze z dniem ostatnim października i podana

Radzie przez właściwych Prorektorów do zatwierdzenia. [s. 179] Wszystkie prośby podane do Rady przez uczniów o uwolnienie od opłaty szkolnej mają być Prorektorowi przesłane do załatwienia podług tych zasad i powyżej wyniesienia uchwałą Rady. Senatowi Rządzącemu, Zastępcy Rektora i Prorektorom zakomunnikowano.

Przedmiot. P. Szkaradkiewicz bywszy nauczyciel szkoły parafialnej św. Floriana będąc uwolnionym od obowiązków nauczycielskich uchwałą Dozoru Głównego Szkół Początkowych zakłada rekurs do Wielkiej Rady prosząc o przywrócenie siebie do tejże posady. Uchwalono. Wezwać Dozór Główny Szkół Początkowych aby w dniach ośmiu złożył Radzie akta tego interesu dotyczące, które by Radę objaśnić mogły o pobudkach jakie Dozór Główny skłoniły do oddalenie rekurrenta.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Barbary przedstawia powiększenie funduszów ad extraordinaria dla tegoż Oddziału Liceum. Uchwalono. Wezwać Senat Akademicki, aby porozumiewawszy się z Zastępcą Rektora Uniwersytetu i Prorektorem Liceum św. Barbary rozpoznał czyli to powiększenie jest rzeczywiście potrzebnym, a następnie jeżeli się okaże, iż kwota dotąd wyznaczona nie jest wystarczającą, zaprojektuje przy układaniu nowego budgetu stosowne do potrzeby powiększenie.

Przedmiot. Justyna Głębocka uprasza, aby jej syn Józef uczeń klasy IV Liceum św. Anny jako ubogi i do pochwały przedstawiony od opłaty minerwalnej na rok 1822/1823 był uwolnionym. [s. 180] Uchwalono. Wezwać Prorektora Liceum św. Anny, aby postępując wedle zasad przez Radę w dniu dzisiejszym zakreślonych Józefa Głębockiego na liście uwolnionych od opłaty minerwaliów na rok 1822/1823 umieścił.

Przedmiot. Zastępca Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawia do zatwierdzenia uchwałę Wydziału Medycznego, mocą której P. Karol Soczyński¹¹ na zastępcę wakującej Katedry Weterynarii i Kliniki po śmierci śp. Linharda¹² mianowanym został. Uchwalono. Wybór zastępcy zatwierdzić a zarazem polecić Zastępcy Rektora, iżby ponieważ dotychczasowy rozkład obiektów medycznych pomiędzy profesorów tego Wydziału uznanym jest za nieodpowiadający celowi, wezwał Wydział Medyczny do ułożenia i podania swego planu rozkładu nauk pomiędzy profesorów, a następnie aby ten rozkład Radzie do roztrząśnienia przedstawił, a po roztrząśnieniu i zatwierdzeniu tegoż przez Radę dopiero nowy konkurs na wakującą Katedrę ogłosił.

Przedmiot. Zastępca Rektora przedstawia wykaz potrzeb Katedry Astronomicznej z funduszu budgetu na Zakład tej Katedry przeznaczonego zakupić się mających na rok 1822/1823. Uchwalono. Wykaz przedstawiony o ile funduszu budgetem naznaczonego nie przechodzi zatwierdzić i Zastępcy Rektora do dalszego postąpienia przesłać.

[s. 181] Przedmiot. Tomasz Burzyński uczeń klasy IV Liceum Krakowskiego prosi o dozwolenie złożenia drugi raz egzaminu w celu uzyskania promocji.

Przedmiot. P. Jan Galli¹³ prosi o konferowanie mu tymczasowego zastępstwa w Katedrze Rzeźbiarskiej nim nowy profesor wskutek ogłoszonego konkursu zamianowanym zostanie. Uchwalono. Przesłać tę prośbę Zastępcy Rektora z poleceniem, aby ją właściwemu Wydziałowi do opinii zakomunnikował, a następnie takową wspartą zdaniem swoim Radzie przedstawił.

Na czym posiedzenie zakończyło się.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski– sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Senat Akademicki, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Astronomii UJ, Katedra Weterynarii UJ, Wydział Matematyczno-Fizyczny, Wydział Prawa UJ, Liceum św. Anny, Liceum św. Barbary, opłata minerwaliów, Dozór Główny Szkół Początkowych]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

³ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁴ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁵ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).