Protokół czterdziestego ósmego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 23 września 1822 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 173–177.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

23 IX 1822

[s. 173] Działo się na posiedzeniu dnia 23 września 1822 r.

W obecności JW Prezesa Senatu i Rady¹, JW Grodzickiego² senatora, prezesa Appelacyi Nikorowicza³, JW X. scholastyka Łańcuckiego⁴, Krzyżanowskiego⁵, Markowskiego⁶ i Hoszowskiego⁷ zastępców konserwatorów, Słotwińskiego⁸ delegowanego od Reprezentacyi, Kosteckiego⁹ profesora wysłużonego i niżej podpisanego sekretarza Rady¹⁰.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Anny uprasza o assygnowanie 300 złp na wydrukowanie programmatów do promocjów. Uchwalono. Uczynić odezwę do Senatu Rządzącego aby kwotę 300 złp na cel obok wspomniany salvo calculo wypłacić nakazał.

[s. 174] Przedmiot. Katarzyna Linhard wdowa pozostała po profesorze medycyny¹¹ uprasza o wypłacenie jej tytułem wsparcia 4 miesięcznej pensji jakż mąż jej pobierał. Uchwalono. Uczynić przedstawienie do Senatu Rządzącego aby suplikantce jako łez losu zostającej z funduszu oszczędzonej po P. Riedlingerze¹² pensji trzechmiesięczną płacę jaką mąż jej pobierał tytułem wsparcia wypłacać nakazać.

Przedmiot. P. Dymidowiczowa pozostała wdowa po P. Dymidowiczu profesorze wysłużonym uprasza o powiększenie jej pensji wdowiej. Uchwalono. Wezwać Senat Akademicki, aby przy układaniu budgetu na rok następny w miarę stanu funduszów zaprojektował dla tejże pensji wdowiej powiększenie.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Anny uprasza, aby liczba uczniów w klasie VI zastosowaną była do lokalu, który w szczupłym stanie znajduje się, niemniej aby przedsięwzięte były kroki względem ułatwienia młodzieży Królestwa Polskiego przybywanie na nauki do Kraju tutejszego. [s. 175] Uchwalono. Uczynić odezwę do Senatu Rządzącego, aby polecił Budownictwu zajść na miejsce do gmachu św. Barbary i tam na drugim piętrze opatrzyć izby, które będą najzdatniejsze na zrobienie z nich Szkoły, czyli klasy, która będzie klasą VI, niemniej aby zrobionym był anszlag kosztów na reparację wspomnianą, do czego także ma być wezwany Prorektor miejscowy Liceum św. Barbary. Raport takowy ma być zdany w pierwszych

dniach października wprost do Senatu Rządzącego. Co do drugiego oświadczyć Prorektorowi, iż Senat Rządzący uczynił już kroki do rządu Królestwa Polskiego i spodziewa się pomyślnego skutku tychże, to jest że szkoły tutejsze nie będą względem Królestwa Polskiego za zagraniczne uważane, o czym Prorektorowie w miarę sposobności młodzież i rodziców informować mają.

Przedmiot. P. Franciszek Szopowicz¹³ profesor matematyki niższej w Uniwersytecie uprasza o powiększenie jego pensji do 6000 złp. Uchwalono. Wielka Rada uznaje potrzebę ustanowienia Katedry ordynaryjnej matematyki niższej z pensją 6000 złp i tym końcem wzywa Senat Akademicki aby w budgecie na rok następny układać się mającym Katedrę tą z pensją wzmiankowaną projektowała, nie mniej przedstawia Senatowi Rządzącemu, aby stosowną inicjatywę na Zgromadzenie Reprezentantów zrobić zechciał.

[s. 176] Przedmiot. Komisarz delegowany do attentowania egzaminom z katedr Fakultetu Medycznego zdaje relację względem postępu audytorów i czyni niektóre uwagi co do metody egzaminowania. Uchwalono. Udzielić te uwagi Zastępcy Rektora z wezwaniem, iżby z nich użycie zrobił i urządził na rok następny metodę egzaminowania w tym Fakultecie tak, aby pewniej przekonać się można o korzyści z nauk przez uczniów odniesionej i naznaczyć każdemu zasłużoną klasę postępku.

Przedmiot. JWX. Łańcucki członek Rady wnosi aby dziełko pod tytułem Amelia matka pensyów uprzywilejowanym żeńskim od Rządu poruczonym było do nabycia. Uchwalono. Zrobić wezwanie do Dozoru Szkół Początkowych, aby polecił wszystkim utrzymującym pensje żeńskie uprzywilejowane od Rządu, aby dziełko obok wspomniane jako ze wszech miar użyteczne nabyli i do instrukcji Panien użyły.

Przedmiot. Komisarz delegowany od Rady do attentowania egzaminom Liceum św. Barbary zdaje relację z odbytego comissorium. [s. 177] Uchwalono. Oświadczyć tak Prorektorom jako profesorom i nauczycielom zadowolenie Rady.

Na czym posiedzenie ukończonym zostało.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski– sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Senat Akademicki, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydział Lekarski UJ, Liceum św. Anny, Katedra Matematyki Niższej UJ, Liceum św. Barbary, Dozór Główny Szkół Początkowych]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów,

roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

³ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁴ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁵ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

⁶ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁷ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁸ Feliks Słotwiński (1788–1863): w 1811 zast. prof. w Katedrze Prawa Natury, Publicznego, Narodów i Ekonomii Politycznej; 1812–1817 prof. tamże; 1817–1828, 1831–1833 prof. w Katedrze Prawa Natury i Kościelnego; 1833/34–1846/47 prof. prawa rzymskiego i kościelnego; 1848/49–1860 prof. w Katedrze Prawa Kościelnego i Procedury Cywilnej; 1820/21–1822/23, 1833/34–1834/35, 1842/43, 1845/46–1847/48, 1850/51 dziekan Wydział Prawa, P. M. Żukowski, op. cit., s. 482–483; PSB, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 47–50 (B. Szlachta); Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 127–134 (B. Szlachta); J. Sondel, op. cit., s. 1205.

⁹ Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.

¹⁰ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹¹ Ignacy Linhardt: absolwent Uniwersytetu w Wiedniu, zast. profesora weterynarii 1795–1797 tamże, w l. 1816–1817 profesor w Katedrze Weterynarii z anatomią porównawczą, okulistyką i dentystyką, K. Mrozowska, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795–1850, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765–1850, t. 2, cz. I, red. K. Opałek, Kraków 1965, s. 137.

¹² Józef Riedlinger: nauczyciel snycerstwa przy Szkole Głównej, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 54.

¹³ Franciszek Szopowicz (1762–1839): profesor matematyki Uniwersytetu Krakowskiego, pedagog; od 1818 prof. w Katedrze Matematyki Elementarnej, 1831–1833 senator WMK, czł. TNK oraz Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010), red. B. Kasprzyk, Kraków 2010, s. 771; J. Sondel, op. cit., s. 1437; K. Mrozowska, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795–1850, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765– 1850, t. 2, cz. I, red. K. Opałek, Kraków 1965 s. 107, 111.