Protokół czterdziestego siódmego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 16 sierpnia 1822 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 168–173.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

16 VIII 1822

[s. 168] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 16 sierpnia 1822 r.

W obecności JW Prezesa Senatu i Rady¹, JWW Grodzickiego² i Linowskiego³ senatorów, prezesa Appelacyi Nikorowicza⁴, JW X. scholastyka Łańcuckiego⁵, Krzyżanowskiego⁶, Markowskiego⁷ i Hoszowskiego⁸ zastępców konserwatorów, Słotwińskiego⁹ delegowanego od Reprezentacyi, Kosteckiego¹⁰ profesora wysłużonego i niżej podpisanego sekretarza Rady¹¹.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Anny przedstawia opinię swą względem próśb niektórych uczniów żądających uwolnienia od opłaty minerwaliów. Uchwalono. Odpowiedzieć, że ponieważ Rada spostrzega, iż mała bardzo liczba uczniów opłatę minerwalialną wniosła, a reszta pod różnymi pozorami od niej uwolnić sie usiłuje, chociaż rzeczywiście byłaby w stanie tak małą kwotę zapłacić, przeto Rada zniewoloną jest odmówić im uwolnienia od opłaty.

Przedmiot. JW Nikorowicz delegowany do attentowania egzaminom w Fakultecie Jurydycznym przedstawia swoje uwagi nad metodą wykładania audytorom obiektów. Uchwalono. Relację zdaną przez JW Nikorowicza udzielić w odpisie Senatowi Akademickiemu w celu zgłębienia uwag nią objętych, a następnie zrobienia z nich stosownego użycia.

Przedmiot. X. Waliczko¹² Prorektor Liceum św. Barbary przedstawia X. Hieronima Wolniewicza¹³ członka Zgromadzenia XX. Miechowitów na profesora Liceum św. Barbary w miejsce X. Mazurkiewicza¹⁴. [s. 169] Uchwalono. Rada zważywszy, iż X. Hieronim Wolniewicz będzie już graduowanym magistrem teologii, potrzebną zdatność do sprawowania obowiązków nauczycielskich tym samym posiadać musi, nominuje go profesorem w Liceum św. Barbary w miejsce X. Mazurkiewicza i o tym Senat Rządzący zawiadamia celem wydania nowo mianowanemu stosownego patentu.

Przedmiot. P. Piotr Fijałkowski¹⁵ i P. Maksymilian Waniewicz¹⁶ proszą o konferowanie im posady profesorskiej po X. Mazurkiewiczu. Uchwalono. Odmówić z powodu że ta posada już X. Wolniewiczowi konferowaną została.

Przedmiot. Zastępca Rektora przedstawia akta konkursu do Katedry Języka i Literatury Francuskiej przy Uniwersytecie. Uchwalono. Mianować P. Le Dru przedstawionego przez Wydział i Senat Akademicki pierwszego kandydata nauczycielem języka i literatury francuskiej i wezwać Senat Rządzący aby onemuż stosowny patent wydać polecił nie mniej jak i Kasie Uniwersytetu zlecenie, iżby począwszy od dnia 15 bieżącego miesiąca pensję etatem do tej posady przywiązaną wypłacała.

[s. 170] Przedmiot. P. Sołłowiewicz¹⁷ nauczyciel języka rosyjskiego w Uniwersytecie uprasza aby mu z powodu iż od dnia 1 stycznia br. aż do ostatnich dni maja wyszedłszy ze służby Cesarstwa Rosyjskiego oczekiwać musiał na paszport, niemniej iż znaczne koszty podróży poniósł, pensję od 1 stycznia br. miał sobie wypłaconą i wynagrodzenie kosztów podróży przyznane. Uchwalono. Uczynić odezwę do Senatu Rządzącego, aby z pobudek przez suplikanta przywiedzionych onemuż pensję od 1 stycznia br. niemniej tytułem zwrotu kosztów podróży kwotę 250 złp wypłacić nakazał z funduszu oszczędzonej pensji z Katedry Języka i Literatury Francuskiej.

Przedmiot. P. Stanisław Pogonowski¹⁸ zastępca profesora fizyki w Liceum św. Barbary niemniej P. Michał Łuszczkiewicz¹⁹ zastępca profesora podobnej Katedry w Liceum św. Anny upraszają, aby aktualnymi profesorami mianowanymi byli. Uchwalono. Mianować P. Michała Łuszczkiewicza i P. Stanisława Pogonowskiego aktualnymi profersorami i wezwać Senat Rządzący aby onymże patenty wydać polecił niemniej ich i wypłacać pensję całkowitą poczynając od dnia 1 października.

Przedmiot. Rektor Liceum św. Barbary daje opinię w okoliczności niektórych próśb podanych o uwolnienie od minerwaliów. Uchwalono. Odpowiedzieć, iż ponieważ już większa [s. 171] liczba uczniów uwolnienie uzyskała i suplikanci nie zgłosiwszy się w czasie podali swe prośby już po zamknięciu Listy uczniów od opłaty tej zwolnić się mających, przeto Rada nie może się przychylić do uwolnienia od opłaty tych uczniów, których Rektor przedstawia.

Przedmiot. P. Joachim Karkoszyński²⁰ były profesor Liceum św. Anny uprasza o wynagrodzenie zasług jego i przyznanie mu pretensji jakie do funduszów akademickich likwiduje. Uchwalono. Odpowiedzieć P. Karkoszyńskiemu, iż ponieważ pretensje przez niego likwidowane są tej natury, iż na żadną uwagę nie zasługują, przeto bez skutków odmawiają się i że P. Karkoszyński poprzestać winien na pensji emerytalnej, którą mu Rada dla jego niezdatności z powodu wieku wyjednała.

Przedmiot. JW X. Łańcucki komisarz delegowany do prezydowania przy egzaminach licealnych zdaje relację o odbytych egzaminach i zaświadcza Prorektora i profesorów, iż gorliwie i z prawdziwym swemu powołaniu poświęceniem się dopełniali obowiązków swoich. Uchwalono. Oznajmić tak Prorektorowi jak i profersorom i nauczycielom zadowolenie Rady.

Przedmiot. JW X. Łańcucki komisarz delegowany do attentowania egzaminom Fakultetu Teologicznego zdaje relację względem [s. 172] tych egzaminów i czyni niektóre uwagi, a mianowicie iż w tym roku materia wymowy kaznodziejskiej lubo bardzo potrzebna opuszczoną była niemniej iż profersorowie odmieniali czas odbyć się mających egzaminów, przez co delegowani do attentowania egzaminów pozbawieni są sposobności przekonania się o postępie audytorów. Uchwalono. Polecić Zastępcy Rektora aby nad tym czuwał, iżby wszystkie materie w Wydziale Teologicznym dawane były, niemniej polecić Zastępcy Rektora, aby zmian czasu odbywać się mających egzaminów profesorom czynić nie dozwalał, by delegowani od Rady komisarze tymże attentować mogli i publiczność chcąca być onym za obecną zawodzoną nie była.

Przedmiot. P. Tomasz Wysocki²¹ profesor Liceum św. Anny prosi za swym synem Stanisławem aby za granicę w koszcie publicznym w celu uczenia się architektury i hydrauliki wysłanym był. Uchwalono. Polecić Zastępcy Rektora aby konkurs na wakującą posadę Katedry Rzeźbiarstwa ogłosił niemniej wezwać Senat Akademicki aby w budgecie na rok następny układać się mającym projektował Katedrę Architektury i Hydrauliki z pensją [s. 173] 6000 złp rocznie w czym stosowne wezwanie do Senatu Rządzącego uczynić, aby zechciał zaprowadzenie tej Katedry inicjować. P. Wysockiemu stosowną dać odpowiedź, iż z powodu powyższych rozporządzeń nie może się przychylić do jego żądania i że syn jego będzie miał sposobność ćwiczenia się w sztuce budowniczej w Kraju jak skoro Katedra Hydrauliki i Architektury zaprowadzoną zostanie.

Na czym posiedzenie ukończyło się.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski– sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Statut Akademicki UJ, Katedra Rzeźbiarstwa, Katedra Architektury i Hydrauliki UJ, Wydział Prawa UJ, Wydział Teologiczny UJ, Liceum św. Anny, Liceum św. Barbary, opłata minerwaliów]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

³ Wojciech Linowski: senator WMK; podczas powstania kościuszkowskiego komisarz w Komisji Porządkowej Województwa Krakowskiego, w 1817 członek Komitetu dla ułożenia Statutu Urządzającego Zgromadzenia Polityczne, jego braćmi byli Aleksander (1759–1820), poseł, senator Królestwa Polskiego, działacz i pisarz polityczny; Ignacy, w 1794 pułkownik milicji województwa sandomierskiego, a także Rupert i Ksawery, Linowski Aleksander, [w:] PSB, t. 17,Wrocław 1972, s. 377–382 (A. Woltanowski, M. Złomska).

⁴ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁵ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁶ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

⁷ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁸ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁹ Feliks Słotwiński (1788–1863): w 1811 zast. prof. w Katedrze Prawa Natury, Publicznego, Narodów i Ekonomii Politycznej; 1812–1817 prof. tamże; 1817–1828, 1831–1833 prof. w Katedrze Prawa Natury i Kościelnego; 1833/34–1846/47 prof. prawa rzymskiego i kościelnego; 1848/49–1860 prof. w Katedrze Prawa Kościelnego i Procedury Cywilnej; 1820/21–1822/23, 1833/34–1834/35, 1842/43, 1845/46–1847/48, 1850/51 dziekan Wydział Prawa, P. M. Żukowski, op. cit., s. 482–483; PSB, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 47–50 (B. Szlachta); Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 127–134 (B. Szlachta); J. Sondel, op. cit., s. 1205.

¹⁰ Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.

¹¹ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹² Tymoteusz Waliczko: ksiądz, rektor Oddziału II Liceum, nauczyciel w Liceum św. Barbary, rektor Zgromadzenia XX. Kanoników Grobu Chrystusowego przy kościele św. Barbary, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 45, 57.

¹³ Antoni Wolniewicz: ksiądz, nauczyciel religii w Szkole św. Barbary, Kalendarzyk polityczny...na rok 1834, s. 57.

¹⁴ Roman Mazurkiewicz: ksiądz, nauczyciel religii w Szkole św. Barbary, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 58.

¹⁵ Piotr Fijałkowski: w 1834 nauczyciel w Liceum św. Barbary, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1834, Kraków 1834, s. 57.

¹⁶ Maksymilian Waniewicz: w 1834 kasjer akademicki, Kalendarzyk polityczny...na rok 1834, s.56.

¹⁷ Aleksander Serna-Sołłowiewicz: nauczyciel w gimnazjum w Krożach na Litwie, od 1820 r. lektor języka rosyjskiego z elementami gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, zajęcia rozpoczął w r. akad. 1822/1823, ubiegał się o stopień doktora na Wydziale Filozoficznym, ale go nie otrzymał, skonfliktowany z młodzieżą akademicką, po wybuchu powstania listopadowego wyjechał z Krakowa, w 1831 r. powrócił, ale tylko do 1835, J. Sondel, op. cit., s. 1137–1138, 1202.

¹⁸ Stanisław Pogonowski: w 1834 profesor w Liceum św. Anny, Kalendarzyk polityczny... na rok 1834, s. 36.

¹⁹ Michał Łuszczkiewicz: w 1834 profesor w Liceum św. Barbary, Kalendarzyk polityczny... na rok 1834, s. 57.

²⁰ Joachim Karkoszyński: profesor fizyki i arytmetyki w Liceum św. Anny (Kolegium Nowodworskiego), Kalendarzyk polityczny...na rok 1819, s. 58.

²¹ Tomasz Wysocki: nauczyciel, profesor literatury polskiej i łacińskiej oraz w historii w Liceum św. Anny (Kolegium Nowodworskiego), Kalendarzyk polityczny...na rok 1819, s. 57.