Protokół czterdziestego trzeciego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 15 maja 1822 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 153–157.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

15 V 1822

[s. 153] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 15 maja 1822 r.

W obecności JW Prezesa Senatu i Rady¹ , JWW Grodzickiego² i Linowskiego³ senatorów, Nikorowicza prezesa Appelacyi⁴ , X. Łańcuckiego scholastyka⁵ , Krzyżanowskiego⁶ , Markowskiego i Hoszowskiego⁸ zastępców konserwatorów, Słotwińskiego⁹ delegowanego od Reprezentacyi, Kosteckiego¹⁰ profesora wysłużonego i niżej podpisanego sekretarza Rady¹¹ .

Przedmiot. Komitet składa raport z czynności mu powierzonej sprawdzenia świadectw ubóstwa w Liceum św. Barbary w celu uwolnienia od opłaty minerwaliów złożonych. Raport ten ustnie Komitet złożył z wszystkimi prośbami, które podanymi były i Listę uczniów, którzy wedle zdania Prorektora na uwolnienie zasługują. Uchwalono. Dziewięćdziesięciu ośmiu uczniów tak zupełnie jak w części, jak w brulionie niniejszym zanotowanym jest od minerwaliów uwolnić, z tym jednak warunkiem co do sierot, że ponieważ świadectwa przez nich zaprodukowane nie zgadzają się z listą przez Prorektora podaną i wiele takich za sieroty podane, którzy rodziców mają, przeto polecić Prorektorowi, aby wspólnie z Prorektorami i nauczycielami Liceum św. Barbary wszędobliwiej i dokładniej w stan sierociństwa uczniów za sieroty wykazanych i poleca zdać Radzie o tym dokładny raport. [s. 154] Co do reszty uczniów nie uwolnionych od opłaty polecić Prorektorowi aby ogłosił, iżby opłatę tą do dnia 1 czerwca nie omieszkując złożyli, a to pod rygorem nie przypuszczenia do egzaminu i odmówienia promocji, równie jak i świadectwa tym uczniom, którzy by opłaty nie złożyli, nie mniej zalecić Prorektorowi, aby wszelkiego dołożył starania, iżby wcześnie^a i w zupełności minerwalia wpłynęły.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Anny składa tłumaczenie się z udzielonego P. Ignacemu Michałowskiemu świadectwa z odbytych nauk. Uchwalono. Ponieważ P.

^a Wyraz niezbyt czytelny.

Ignacy Michałowski świadectwa obok wspomniane odebrał i od żądania odstąpił, przeto złożyć do akt.
Przedmiot. Pan Piotr August Le Dru, Pan Grandjeun de Hale, P. Brujet zgłaszają się z chęcią konkurowania o Katedrę Języka Francuskiego przy Uniwersytecie tutejszym. Uchwalono. Ponieważ nowi kandydaci do konkursu zgłaszają się, przeto wezwanym być ma Zastępca Rektora, aby nowy konkurs do Katedry Języka Francuskiego ogłosił.

Przedmiot. Józef Szostkiewicz uprasza o umieszczenie go na liście Dyrektorów Domowych, by korrepetował bratu swemu uczniowi klasy I. Uchwalono. Odpowiedzieć suplikantowi, iż lubo popełnione w samym podaniu przeciw pisowni polskiej błędy wskazują, że nie jest jeszcze dosyć ukwalifikowanym, przecież bratu swemu gdy ten dopiero do klasy I chodzi korrepetować może, jeżeli tylko przychylną dla [s. 155] siebie opinię Prorektora Liceum św. Anny uzyska.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Barbary składa rezygnację X. Mazurkiewicza¹² nauczyciela w tymże Liceum. Uchwalono. Upoważnić P. Waniewicza do tymczasowego zastępowania tej Katedry aż do końca roku szkolnego bieżącego, tudzież przedstawić Senatowi Rządzącemu, iżby z powodu że Zgromadzenie XX. Miechowitów winne jest dostarczać i utrzymywać trzech^b profesorów, w liczbie których znajdował się X. Mazurkiewicz, wezwanym było toż Zgromadzenie, aby zdolnego profesora na miejsce X. Mazurkiewicza dostarczyło.

Przedmiot. P. Kosicki¹³ profesor w Liceum św. Anny przedstawia, iż nie może dać jak 350 egzemplarzy książki przez siebie dla użytku młodzieży szkolnej wydanej. Uchwalono. Przychylić się do przedstawienia P. Kosickiego i zezwolić aby 350 egzemplarzy tylko wręczył Prorektorowi w miejsce 500, które to egzemplarze po 2 złp 15 gr. uczniom sprzedanymi być mają. O czym doniesienie uczynić Senatowi Rządzącemu z wnioskiem, aby wydał rozporządzenie wypłaty P. Kosickiemu 700 złp jak tylko udowodni złożenie 350 egzemplarzy, i aby pociągnął Prorektorów do złożenia w czasie rachunku ze sprzedanych egzemplarzy.

Przedmiot. P. Pogonowski¹⁴ zastępca profesora umiejętności fizycznych w Liceum św. Barbary przedstawia potrzebę opatrzenia tej Katedry machinami i narzędziami do czynienia doświadczeń fizycznych nieodzownie potrzebnymi, których wykaz dołącza. [s. 156] Uchwalono. Wezwać Zastępcę Rektora, aby udzieliwszy Wydziałowi Matematyczno-Fizycznemu załączony wykaz narzędzi i machin przez P. Pogonowskiego żądanych, polecić mu danie opinii, które szczególniej narzędzia i machiny znajduje za potrzebne i wiele takowe mogą kosztować, ze sprowadzeniem ich na miejsce.

Przedmiot. Tomasz Recel i Józef Hermanowski wnoszą prośbę o przypuszczenie ich examina maturitatis. Uchwalono. Odmówić ich żądaniu.

^b W oryginale: 3.

Przedmiot. Prorektor Liceum św. Anny zapytuje się, jak sobie ma postąpić z tymi, co nie będzie uwolnionymi od opłaty minerwaliów, takowej złożyć nie chcą tudzież czyli ci uczniowie, którzy są uwolnieni od opłaty szkolnej na przeszłe półrocze, mają się poczytywać za uwolnionych na następne. Uchwalono. Odpowiedzieć Prorektorowi Liceum św. Anny, iż nieopłacający minerwaliów a nie uwolnieni zagrożonymi być mają nie przypuszczeniem do egzaminu, a tym samym odmówione im świadectwa i odsunięcie od promocji, tudzież iż uwolnieni uczniowie od opłaty minerwaliów na pierwsze półrocze w drugim półroczu uwolnienia tegoż również używać mają.

[s. 157] Przedmiot. Uczniowie Liceum św. Anny wnoszą prośbę o uwolnienie ich od opłaty minerwaliów jako ubogich. Uchwalono. Uwolnić od opłaty zupełnie z klasy I Ludwika Gonkowskiego, Augusta Bieleckiego, z klasy II Karola Łojowskiego, z klasy VI Konstantego Warrakiewicza^c, a pociągnąć do opłaty pojedynczej tylko z klasy I Rudolfa i Michała Obrębskich, z klasy II i III Mateusza i Jana Kowalskich, z warunkiem jednak jeżeli udowodnią stan ubóstwa, postępek w naukach i dobre obyczaje, czego ocenienie Rada Prorektorowi Liceum św. Anny porucza. Z niewiadomej Radzie klasy trzech braci Janickich z Olkusza, Kaspra i Wacława Darowskich. Odmówiła zaś zupełnie uwolnienia Antoniemu Czyrowskiemu, Franciszkowi Wilgockiemu z klasy I, Franciszkowi Kozerskiemu i Józefowi Franczykowskiemu z klasy III, Józefowi Kużakowskiemu, Wincentemu Komianowskiemu^d, Ludwikowi Trzeszczkowskiemu z klasy V, Józefowi Jaklińskiemu, Teliasowi Piekarskiemu, Walentemu Janidze^e, Janowi Napolskiemu^f dla niedostatku świadectw, z niewiadomej klasy Boguckiemu, Tomaszowi Mieszkowskiemu, Józefowi Kruczkiewiczowi, Ignacemu Hercok.

Na czym posiedzenie ukończonym zostało.

[Podpisy] Wodzicki, Darowski– sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Języka Francuskiego UJ, Wydział Matematyczno-Fizyczny UJ, Liceum św. Anny, Liceum św. Barbary, opłata minerwaliów]

^c Nazwisko niezbyt czytelne.

^d Nazwisko niezbyt czytelne.

^e Nazwisko niezbyt czytelne.

^f Nazwisko niezbyt czytelne.

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Feliks Grodzicki (ok. 1760–1838): w 1809 członek Tymczasowej Rady Administracyjnej w Krakowie, członek-asesor Komisji Organizacyjnej z ramienia Austrii, od 1815 dożywotni senator WMK, od 1821 komisarz rządowy UJ, poseł do Zgromadzenia Reprezentantów 1817–1818, 1821–1822, PSB t. VIII, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959–1960 (J. Bieniarzówna); „Gazeta Krakowska” nr 98 z 7 XII 1817; nr 97 z 5 XII 1821.

³ Wojciech Linowski: senator WMK; podczas powstania kościuszkowskiego komisarz w Komisji Porządkowej Województwa Krakowskiego, w 1817 członek Komitetu dla ułożenia Statutu Urządzającego Zgromadzenia Polityczne, jego braćmi byli Aleksander (1759–1820), poseł, senator Królestwa Polskiego, działacz i pisarz polityczny; Ignacy, w 1794 pułkownik milicji województwa sandomierskiego, a także Rupert i Ksawery, Linowski Aleksander, [w:] PSB, t. 17,Wrocław 1972, s. 377–382 (A. Woltanowski, M. Złomska).

⁴ Józef Nikorowicz (1753–1833): od 1815 prezes Sądu Apelacyjnego WMK; studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim, od 1793 prezes Sądu (Trybunału) Szlacheckiego w Tarnowie, od 1797 w Krakowie, członek Wielkiej Rady UJ, wybrany w 1827 na prezesa Senatu Rządzącego, urzędu nie objął, J.Wawel- Louis, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, red. J. Bieniarzówna, W. Bieńkowski, „Biblioteka Krakowska” nr 117. Kraków 1977, s. 170–171; K. Hoszowski Biografie ośmiu zgasłych członków Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Kraków 1869, s. 37–42.

⁵ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁶ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

⁷ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁸ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁹ Feliks Słotwiński (1788–1863): w 1811 zast. prof. w Katedrze Prawa Natury, Publicznego, Narodów i Ekonomii Politycznej; 1812–1817 prof. tamże; 1817–1828, 1831–1833 prof. w Katedrze Prawa Natury i Kościelnego; 1833/34–1846/47 prof. prawa rzymskiego i kościelnego; 1848/49–1860 prof. w Katedrze Prawa Kościelnego i Procedury Cywilnej; 1820/21–1822/23, 1833/34–1834/35, 1842/43, 1845/46–1847/48, 1850/51 dziekan Wydział Prawa, P. M. Żukowski, op. cit., s. 482–483; PSB, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 47–50 (B. Szlachta); Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 127–134 (B. Szlachta); J. Sondel, op. cit., s. 1205.

¹⁰ Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.

¹¹ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹² Roman Mazurkiewicz: ksiądz, nauczyciel religii w Szkole św. Barbary, Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1819, Kraków 1819, s. 58.

¹³ Ludwik Kosicki: nauczyciel języka łacińskiego i greckiego w Liceum św. Anny, Kalendarzyk polityczny... na rok 1819, s. 54.

¹⁴ Stanisław Pogonowski: w 1834 profesor w Liceum św. Anny, Kalendarzyk polityczny... na rok 1834, s. 36.