Protokół trzydziestego szóstego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 5 października 1821 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 118–119, 122–123.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.
5 X 1821
[s. 118] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 5 października 1821 r.
W obecności Jaśnie Wielmożnego prezesa Senatu i Rady1, X. biskupa2, X. Łańcuckiego3 scholastyka Kapituły Katedralnej, JWW Krzyżanowskiego4, Markowskiego5 i Hoszowskiego6 zastępców konserwatorów, Kosteckiego7 profesora wysłużonego i sekretarza Rady8.
Przedmiot. Zastępca Rektora donosi, którzy profesorowie i nauczyciele nie przybyli na termin rozpoczęcia szkół. Uchwalono. Co do p. Mützel9 Bereytera Uniwersytetu przesłać wszystkie akta Senatowi Akademickiemu z wezwaniem, aby wydał wyrok w przeciągu dni 9 przeciw p. Mützel z wolnym odwołaniem się do Wielkiej Rady, a p. Cogen powierzyć zastępstwo aż do ukończenia się sprawy p. Mützel. Co do p. Tavernier10 mistrza fechtunku, gdy ten nie odbywszy egzaminu oddalił się, przeto Rektor tą posadę za wakującą ogłosić ma. Co do p. Estreicher11 profesora botaniki, zważywszy Rada, że mu przedłużenie urlopu jest potrzebnym do ratowania zdrowia, przychyla się do tego żądania, polecając Rektorowi, aby wezwał Wydział właściwy do urządzenia zastępstwa tej Katedry aż do jego powrotu. [s. 119] P. Peszka12 profesor malarstwa w Uniwersytecie prosi, aby lokale czyli studia każdemu profesorowi oddzielnie wyznaczonymi były w celu zapobieżenia nadal kłótniów pomiędzy profesorami Sztuk Pięknych wynikającymi przez połączenie tychże. Uchwalono. Wezwać Zastępcę Rektora, aby niebawnie polecił Wydziałowi właściwemu podzielenie lokalów pomiędzy p. Brodowskiego13, Peszkę i Riedlingera14 dla uniknienia nadal zwaśnień gorszących i tamujących postęp młodzieży w sztukach, nie mniej aby zdał raport, jak dotąd Szkoła ta urządzoną była, pod czyim dozorem bezpośrednim zostawała, a to dla przedsięwzięcia środkówa dla jej lepszego urządzenia.
Przedmiot. P. Wiktoria Alluiewiczowa uprasza aby synowi jej Józefowi nie wzbraniano chodzić do szkół publicznych. Uchwalono. Jeżeli nie ma żadnego wyroku
a W oryginale: szrodków.
ekskludującego ze szkół ucznia Józefa Alluiewicza i nie przyjęcie go było jedynie skutkiem czynionej perswazji przez profesorów matce, aby tego ucznia do szkół nie posyłała, tenże przyjętym był na powrót, ile zaręczający poprawę i pilność w naukach.
Przedmiot. P. hrabina Zborowska uprasza, aby jej syn Prosper przywróconym był do zdania powtórnego egzaminu dla uzyskania promocji z klasy IV do V. Uchwalono. Odmówić żądaniu p. Zborowskiegob.
[s. 122] Przedmiot. Na wniesienie X. Łańcuckiego członka Rady. Uchwalono. Aby porównywając opłaty minerwaliów w obu Oddziałach Liceum przez uczniów składane począwszy od roku bieżącego kwota 20 złp tytułem minerwaliów przez każdego ucznia Liceum corocznie była opłacana, wyjąwszy tych, którzy dla ubóstwa od tej opłaty zostaną uwolnionymi. O czym Senat Rządzący także zawiadomionym być ma.
Przedmiot. JWX. Łańcucki członek Rady zdaje relacji względem lokalu dla klasy VI w Collegium św. Barbary. Uchwalono. Wezwać p. Trennera15 Inspektora Budownictwa do otwarcia zdania, czyli na przyszłość może być klasa VI w gmachu św. Barbary umieszczona.
Przedmiot. P. Komar Herkules prosi o zatwierdzenie danego mu przez Zastępcę Rektora pozwolenia uczęszczania na lekcje publiczne z obowiązkiem uzyskania na końcu roku szkolnego świadectwa maturitatis. Uchwalono. Odmówić żądaniu proszącego i uwiadomić o tym Zastępcę Rektora.
Przedmiot. P. Anastazy Pędkowski uprasza o udzielenie mu pozwolenia na słuchanie prolekcji publicznych jako benwolus audytor pod warunkiem, iż w końcu roku złoży świadectwo maturitatis. Uchwalono. Odmówić.
[s. 123] Przedmiot. P. Bobrowicz uprasza, aby mógł uczęszczać jako benwolus audytor na lekcje publiczne pod warunkiem, iż w końcu roku bieżącego złoży egzamin i okaże świadectwo maturitatis. Uchwalono. Odpowiedzieć, iż ma pierwszy złożyć egzamin z klasy VI i wydać świadectwo maturitatis.
Przedmiot. Jędrzej Janiszewski, Jacek Włodarski i Karol Mikułowski upraszają o umieszczenie ich na Liście Dyrektorów.Uchwalono. Przesłać Listy te Komitetowi ze strony Senatu do ułożenia List Dyrektorów delegowanemu do załatwienia.
Przedmiot. P. Tadeusz Boguński wnosi prośbę o udzielenie mu dozwolenia na uczęszczanie na lekcje Uniwersytetu i umieszczenie go na Liście Dyrektorów. Uchwalono. Co do 1º odmówić z powodu, iż nie ma świadectwa maturitatis, co do drugiego przesłać prośbę Komitetowi do ułożenia Listy Dyrektorów ze strony Senatu Rządzącego delegowanemu.
b Strony 120–121 nie zapisane. Notatka sekretarza, że „Przez omyłkę opuszczone tu dwie stronnice”.
Na czym posiedzenie ukończono.
[Podpisy] Wodzicki, Darowski – sekretarz Rady.
[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Inspektor Budownictwa, Liceum św. Barbary, Senat Akademicki, Szkoła Sztuk Pięknych, ujeżdżalnia koni]
1 Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.
2 Jan Paweł Woronicz (1757–1829): od 1789 kanonik katedralny kijowski, w 1794 czł. Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego, 1800 czł. Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, 1805 kanonik warszawski, 1808 czł. Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, 1816 biskup krakowski, 1828 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, K.R. Prokop, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 214–220.
3 Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.
4 Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).
5 Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.
6 Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).
7 Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.
8 Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu
