Protokół trzydziestego czwartego posiedzenia Wielkiej Rady Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 12 września 1821 r.
Or. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S I 77, s. 110–112.
Edycja krytyczna: Mateusz Mataniak.

12 IX 1821

[s. 110] Działo się na posiedzeniu Rady dnia 12 września 1821 r.

W obecności Jaśnie Wielmożnego prezesa Senatu i Rady¹, X. biskupa Woronicza², X. Łańcuckiego³ scholastyka Kapituły Katedralnej, JWW Krzyżanowskiego⁴, Markowskiego⁵ i Hoszowskiego⁶ zastępców konserwatorów, JW Słotwińskiego⁷ delegowanego od Reprezentacji i JW Kosteckiego⁸ profesora wysłużonego i sekretarza Rady⁹.

Przedmiot. Komitet delegowany od Rady do ułożenia Planu Nauk w Liceum przedstawia potrzebę urządzenia Katedr w Liceum św. Barbary i mianowania profesorów. Uchwalono. Aby oprócz trzech^a profesorów i jednego zastepcy mianować jednego jeszcze profesora Literatury Łacińskiej i Polskiej do Liceum św. Barbary, a tym mianować p. Walentego Kulawskiego¹⁰dotychczasowego zastępcę,[s. 111]z powodu iż ten już przez lat 6 obowiązki aktualnego nauczyciela pełnił w szkołach publicznych i był już zastępcą profesora w Liceum św. Anny, nie mniej iż mu Rada pierwszą wakującą posadę zapewniła. Do zastępstwa p. Kulawskiego wezwać p. Mecherzyńskiego Karola¹¹ z pensją zastępcy, jaką p. Kulawski pobierał. Oprócz tego mianować nauczycielem języka niemieckiego p. Fijałkowskiego ¹² kollaboratora, przy tej samej pensji, jaką dotąd pobierał. Uwolnić od obowiązków kollaboratorskich p. Boxę Radoszewskiego i p. Pyscha¹³ ze świadectwem, iż pilnie dopełniali swoich obowiązków, i tylko z powodu mianowania aktualnych profesorów uwolnionymi zostają. Nowo mianowani profesorowie i ich zastępcy w obu Liceach pensje z nowych mianowań dopiero od 1 października, to jest od daty rozpoczęcia się kursu szkolnego pobierać mają, a mianowani do Liceum św. Barbary pobierać mają pensje swe z funduszu minerwaliów w stosunku 2800 złp. W czym stosowne przedstawienie do Senatu Rządzącego uczynić i wezwać go, aby p. Kulawskiemu wydać raczył stosowny patent, równie uwiadomić o tym Zastępcę Rektora Uniwersytetu, Prorektorów i Senat Akademicki, z wezwaniem ostatniego, aby

^a W oryginale: 3.

projektując budget na rok następny umieścił w nim te przybyłe wydatki, by funduszu minerwaliów nie użyły.

Przedmiot. Na wnioski zrobione ze strony JW Markowskiego członka Rady. Uchwalono. Wezwać Zastępcę Rektora Uniwersytetu, aby zalecił p. Dziekanom i Profesorom, którzy programmatów nie złożyli, aby takowe złożyli najdalej z końcem października. [s. 112] 2. Wezwać Senat Akademicki, aby w przeciągu dni 10 otworzył danie swoje względem proponowanego ze strony JW Markowskiego rozłożenia kursu chemii na dwa lata, tak aby Wydział Mineralny dawanym był w jednym roku, a Wydział Roślinny i Zwierzęcy w drugim. 3. Iż profesorowie nie mogą dowolnie odmieniać godzin swych prelekcji w ciągu roku. 4. Zapytać Senat Akademicki, jakim by sposobem zapobiec można nieporządkowi w lekcjach w czasie Sejmu, gdy wybrani Profesorowie do zasiadania w Sejmie w godzinie swojej lekcji dawać nie mogą i inne na to miejsce wybierają. 5. Polecić Zastępcy Rektora, aby dopilnował, aby stosownie do przepisów Statutu lekcje w Uniwersytecie po wszystkich Wydziałach w pierwszy poniedziałek miesiąca października rozpoczęły się, i donieść w tym terminie Radzie, o ile niniejszemu poleceniu zadosyć się stało !

Na czym posiedzenie ukończyło się.

[Podpisy] Wodzicki – prezes, Darowski – sekretarz Rady.

[hasła: Wielka Rada Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Rządzący, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Senat Akademicki, Liceum św. Anny, Liceum św. Barbary]

¹ Stanisław Wodzicki (1759–1843): prezes Senatu Rządzącego, polityk o przekonaniach ultrazachowawczych, wróg niezależności UJ, swoją polityką doprowadził do wydania przez rządy państw opiekuńczych Przepisów tymczasowych dla Uniwersytetu (1821), które uchylały liberalny Statut uczelni z 1818 r., zasadniczo ograniczając jej autonomię; cieszył się poparciem Metternicha i Nowosilcowa; położył zasługi w dziedzinie botaniki, autor sześciotomowego dzieła „O hodowaniu, użytku, mnożeniu i poznawaniu drzew, krzewów, roślin i ziół” (1818–1828), J. Sondel, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 1416–1417.

² Jan Paweł Woronicz (1757–1829): od 1789 kanonik katedralny kijowski, w 1794 czł. Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego, 1800 czł. Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, 1805 kanonik warszawski, 1808 czł. Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, 1816 biskup krakowski, 1828 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, K.R. Prokop, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 214–220.

³ Józef Łańcucki (1756–1841): archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie, 1809 dyrektor Wydziału Teologicznego, 1818 zast. prof. w Katedrze Teologii Pastoralnej i Wymowy Kaznodziejskiej, członek Komisji Organizacyjnej opracowującej konstytucję WMK oraz Komitetu Akademickiego, 1816 czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, 1835–1837 Rektor UJ, J. Sondel, op. cit., s. 780.

⁴ Adam Krzyżanowski (1785–1847): w l. 1807/08–1808/09 profesor nadzw. w Katedrze Prawa Wekslowego, 1809/10–1811/12 prof. Kodeksu Napoleona, kodeksu handlowego, prawa górniczego „tudzież praw na ostatnim sejmie ustanowionych”, 1812/13–1847 prof. w Katedrze Kodeksu Cywilnego i Handlowego; w l. 1814/15–1815/1816, 1826/27–1832/33 dziekan Wydziału Prawa; 1845/46–1846/47 Rektor UJ, od 1816 członek TNK, prowadził praktykę adwokacką, P. M. Żukowski, Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu

Jagiellońskiego, t. 2: 1780–2012, red. D. Malec, Kraków 2014, s. 262–263; J. Sondel, op. cit., s. 725; PSB, t. XV, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970, s. 587–588 (J. Bieniarzówna).

⁵ Józef Markowski (1758–1829): profesor chemii i mineralogii UJ, kilkakrotny dziekan Wydziału Lekarskiego; od 1782 studiował nauki matematyczno-fizyczne i lekarskie, stypendysta Komisji Edukacji Narodowej, w okresie pobytu w Paryżu prywatny lekarz cesarzowej Józefiny, położył duże zasługi w zakresie dydaktyki chemii, zorganizował i wyposażył gabinet chemiczny, od 1817 wykładowca mineralogii; w 1818 Nowosilcow jako konserwator UJ powołał go na swojego zastępcę, w tym charakterze Markowski okazał się zausznikiem władz zaborczych, J. Sondel, op. cit., s. 820–821.

⁶ Mikołaj Hoszowski (1778–1828): senator WMK, w 1809 czł. Centralnej Komisji Rządu Tymczasowego, od 1816 sędzia Sądu Apelacyjnego WMK, od 1816 członek Komitetu Prawodawczego, w l. 1817–1828 marszałek sejmowy, od 1816 członek TNK, w l. 1817/18, 1824/25–1827/28 zast. profesora w Katedrze Umiejętności Politycznych; 1818/19–1822/23 profesor tamże, w 1824 dziekan Wydziału Prawa UJ, P. M. Żukowski, op.cit., s. 189–190; PSB, t. X, s. 33–34 (C. Bąk).

⁷ Feliks Słotwiński (1788–1863): w 1811 zast. prof. w Katedrze Prawa Natury, Publicznego, Narodów i Ekonomii Politycznej; 1812–1817 prof. tamże; 1817–1828, 1831–1833 prof. w Katedrze Prawa Natury i Kościelnego; 1833/34–1846/47 prof. prawa rzymskiego i kościelnego; 1848/49–1860 prof. w Katedrze Prawa Kościelnego i Procedury Cywilnej; 1820/21–1822/23, 1833/34–1834/35, 1842/43, 1845/46–1847/48, 1850/51 dziekan Wydział Prawa, P. M. Żukowski, op. cit., s. 482–483; PSB, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 47–50 (B. Szlachta); Złota księga Wydziału Prawa i Administracji, red. J. Stelmach, W. Uruszczak, Kraków 2000, s. 127–134 (B. Szlachta); J. Sondel, op. cit., s. 1205.

⁸ Franciszek Kostecki (1758–1844): profesor patologii i praktyki lekarskiej Szkoły Głównej; od 1785 adiunkt chirurgii, 1788 doktor medycyny i chirurgii, uczestnik powstania kościuszkowskiego, dziekan Wydziału Lekarskiego 1809, 1814–1818, w l. 1826–1830 asesor Komitetu przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, J. Sondel, op. cit., s. 692, 1446.

⁹ Wincenty Darowski (1787–1862): dr praw UJ, od 1816 r. urzędnik WMK, w tym sekretarz generalny Senatu Rządzącego (do 1843), czł. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, w l. 1846–1851 prezes Komitetu Gospodarczo-Rolniczego (późniejszego Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego), zwolennik uwłaszczenia chłopów, PSB, t. IV, Kraków 1937, s. 443 (W. Sobociński).

¹⁰ Walenty Kulawski: w l. 1848–1851 zastępca profesora historii powszechnej UJ; od 1830 doktor filozofii, profesor w Liceum św. Anny (Kolegium Nowodworskiego), autor prac poświęconych historii Śląska, J. Sondel, op. cit., s. 735; Kalendarzyk polityczny Wolney i niepodległey Rzeczypospolitey Krakowskiey pod opieką Trzech Nayjaśniejszych i Najpotężnieyszych Monarchów zostaiącey na rok 1834, Kraków 1834, s. 36.

¹¹ Karol Mecherzyński (1800–1881): profesor historii literatury polskiej UJ; od 1849 zastępca profesora literatury polskiej, od 1855 profesor, 1867–1868 zastępca dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej, członek TNK oraz Akademii Umiejętności w Krakowie, J. Sondel, op. cit., s. 831.

¹² Piotr Fijałkowski: w 1834 nauczyciel w Liceum św. Barbary, Kalendarzyk polityczny... na rok 1834 , s. 57.

¹³ W oryginale: Pysza. Józef Pysch: w 1834 profesor i dyrektor Szkoły Wydziałowej, Kalendarzyk polityczny... na rok 1834 , s. 58.